Leesvoer (Schaap)

De aflammertijd

Alles rondom aflammeren

Ongeveer 50% van alle arbeid bij het houden van schapen komt tot uiting in het aflammerseizoen. Het is dan ook belangrijk om deze tijd goed voor te bereiden. Kijk hierbij niet alleen naar de (kraam)stal, maar zorg er ook voor dat u alle benodigde hulp- en ontsmettingsmiddelen op voorraad heeft.

De belangrijkste producten voor de lammertijd:

De geboorte van het lam

Bij ooien die drachtig zijn, zijn er enkele algemene signalen die aangeven dat de geboorte op komst is. U herkent bijvoorbeeld dat de ooi:

Zich afzondert. Schapen zijn kuddedieren en zodra een dier zich afzondert, is er (bijna) altijd wel iets aan de hand. Dit kan een naderende bevalling zijn, maar kan ook duiden op ziekte.
Onrustig is. De ooi gaat op zoek naar een plaats om te werpen en wordt hier onrustig van. Dit kan zich uiten in het continu opstaan, een rondje lopen en weer gaan liggen. Ook kunnen andere ooien weggejaagd worden.
Veel krabt, likt of rondjes loopt. Een ooi kan, bij een op komst zijnde bevalling, veel met de voorpoten in het stro krabben of veel rondjes lopen. Vaak is dit zelfs terug te zien aan het stro, waar een duidelijk spoor zichtbaar is. Soms likt een ooi ook veelvuldig met de tong langs de lippen.
Naar achteren kijkt. Het is mogelijk dat de ooi veel naar achteren – en naar de buik – kijkt, aangezien ze daar iets vreemds voelt.

Een gemiddelde bevalling kan in drie periodes onderscheiden worden:

Eerste periode: de uier zal opzwellen en de huid van de uier wordt rood en strak gespannen. Ook de kling zwelt op en wordt rood en het weefsel rond de geboorteweg wordt losser.
Tweede periode: in deze periode wordt de baarmoeder door weeën geopend en volgt de ontsluiting. Ook worden de vruchtblazen in de schede geperst, waar ze – door de verhoogde druk – uiteindelijk zullen springen. Door de ooi tot deze periode in het koppel te laten en hierna pas in een kraamhok te plaatsen, zegt men dat de bevalling vlotter verloopt. Ook blijven de kraamhokjes zo schoner, doordat ze niet nat worden van het vruchtwater.
Derde periode: de ooi wordt onrustiger en de weeën worden ondersteund door persen. De vrucht belandt in de schede en wordt vervolgens naar buiten geperst. Dit kan van ongeveer een half uur tot enige uren duren.

De meeste lammeren worden in de kopligging geboren. Dit houdt in dat de kop, tezamen met de voorpoten, als eerste naar buiten komt. Ongeveer 10% van de lammeren komt in stuitligging ter wereld en hebben dan ook hulp nodig. Zorg er voor dat het lam goed komt te liggen, maar wees hier voorzichtig mee. Indien dit niet lukt, schakel dan zo snel mogelijk de hulp van een dierenarts in.

Raadpleeg bij twijfel altijd uw dierenarts!

Na de geboorte van het lam

Na de geboorte is het belangrijk dat de ademhaling goed en snel op gang komt. Verwijder meteen het geboorteslijm uit de neus en bek. Ook kan het helpen om koud water over de kop en hals te gieten of het dier – door het bij de achterpoten te pakken – heen en weer te slingeren. Na circa 30 seconden legt u het lam in borst-buikligging op de grond en dient u Respi-Boost ademsstimulans toe in beide neusgaten en de bek. Indien nodig kunt u het lam beademen door achter het lam te gaan staan en uw vingers achter de ribboog te haken en naar buiten te trekken en met de vlakke handen de ribwanden weer samen te drukken. Dit doet u met een frequentie van ca. 10 beademingen per minuut.

Kies de beste biest

Zwakke lammeren kunnen eenvoudig warm gehouden worden met een warmtelamp. Ook is het van belang dat de pasgeboren lammeren goede biest toegediend krijgen. Biest bevat de hoognodige vitamines en antistoffen en is bovendien rijk aan energie. Is het niet mogelijk om de biest direct van de ooi te gebruiken, kunt u overstappen op kunstbiest, zoals Colstart Plus. Dit lijkt qua samenstelling spreken op de originele biest en biedt de beste start voor het lam.

Indien een lam te zwak is om zelf te drinken, kunt u ze (kunst)biest geven met behulp van een maagsonde.
Maak hiervoor de biest aan volgens de gebruiksaanwijzingen op het zakje en vul de spuit. Neem vervolgens het lam op schoot met de rug tegen uw buik. Breng de sonde in de bek en duw het voorzichtig in de slokdarm. Hierbij is het van belang dat het lam goed slikt en de sonde niet in de luchtpijp terecht komt. Zodra dit wel gebeurt, zult u dit snel merken aan het lam, dat begint te hoesten of zich verzet. Let er op dat u niet langer dan twee dagen voeding via de sonde toedient.

Indien u geen ervaring heeft met het toedienen van sondevoeding of hier vragen over heeft, raadpleeg dan altijd uw dierenarts!

Zorg voor een schoon verblijf

Rondom de geboorte en de eerste dagen van het lam is het belangrijk dat het verblijf goed schoon en droog is. Door het ruim strooien van stro voorkomt u navelinfecties en diarree. De kans op navelinfecties kan ook verkleind worden door direct na de geboorte, de navel te ontsmetten met jodium.

De beste kans op succes in de lammertijd!

De meeste lammeren sterven door onderkoeling of een slechte hygiëne of nazorg. Zorg er dus altijd voor dat de bevalling zo hygienisch mogelijk verloopt, het verblijf zo schoon mogelijk. wonden en open plekken goed ontsmet worden, de lammeren snel en juist drinken en goed warm gehouden worden. Op deze manier zal de uitval zo laag mogelijk zijn!